Eksperci są zgodni, że maty mogą znacznie podnieść wydajność pracy, zwiększyć zadowolenie pracowników, zredukować ilość absencji i przewlekłych chorób związanych z długim przebywaniem w pozycji stojącej.
Zwiększona wydajność pracy
Działanie mat ergonomicznych dobrze opisano w artykule Jamesa M. Kendricka w „Occupational Health & Safety” z kwietnia 1 999: „Maty przeciwzmęczeniowe projektowane są, aby spowodować naturalne i niedostrzegalne kołysanie się ciała, co wywołuje nieznaczne ruchy mięśni łydek i nóg. To z kolei dobrze wpływa na krążenie krwi i zapobiega jej zastojowi w żyłach, co jest przyczyną odczuwania zmęczenia”.
W wielu branżach pracownicy muszą pracować w pozycji stojącej, chodząc i/lub przenosząc ciężary. Wg. ekspertów maty ergonomiczne:
√ podnoszą wydajność pracy
√ zwiększają zadowolenie pracowników
√ redukują ilość absencji
√ redukują przewlekłe choroby związane z długim przebywaniem w pozycji stojącej
Stanie na twardej powierzchni przez długi czas może doprowadzić do wielu problemów:
√ w pozycji stojącej mięśnie się obkurczają, co zmniejsza przepływ krwi - powoduje to ból mięśni i stawów oraz zastój krwi
√ pronacja lub nadmierne spłaszczenie stóp - jest to męczące a nawet bolesne, może doprowadzić do zapalenia powięzi podeszwy i innych poważnych powikłań stóp
Najsilniejszy ból w dolnej części pleców występuje u osób stojących dziennie przez 4 godziny lub dłużej.
Redukcja wypadków
Jak zauważył Kendrick, amortyzujący wpływ mat przeciwzmęczeniowych powoduje ciągłe mikroruchy stóp, co minimalizuje zastoje krwi w nogach. Może to przyczynić się do zmniejszenia ilości poślizgnięć i upadków. Mata chroni także przed zimnem i wilgocią na posadzce. Istnieją powody, aby wierzyć, że mniejsze zmęczenie to także niższe prawdopodobieństwo wypadków i ogólnie wyższa wydajność. Inne korzyści to mniej roboczodniówek straconych na skutek urazów, mniejsze wypłaty z ubezpieczeń zdrowotnych oraz zgodność z nowymi wymaganiami BHP.
Uwaga
Zbyt intensywne amortyzowanie może mieć także skutek negatywny. Za duża „miękkość” lub zbytnie uginanie się w rzeczywistości zwiększa zmęczenie, ponieważ mięśnie są przepracowane. Ekstremalnym przykładem będzie tutaj bieganie po plaży. Maty podłogowe wykonywane są w taki sposób, aby zwiększać zadowolenie pracownika i jego wydajność.
Badania naukowe
Dyskomfort i zmęczenie kończyn dolnych wywołany długim pozostawaniem w pozycji stojącej jest problemem często identyfikowanym, lecz rzadko dokumentowanym. We wczesnych badaniach, takich jak Morgora (1972), wykazano, że częstość występowania bólu dolnej części pleców jest najwyższa u pracowników, którzy regularnie każdego dnia roboczego pozostawali w pozycji stojącej przez dłużej niż cztery godziny.
Bousseman et al. (1982) zwrócili uwagę, że stanie przez długi czas jest bezpośrednią przyczyną bólu i dyskomfortu.
Późniejsze badania przeprowadzone przez dr Marka Redferna i dr Dona Chaffina z Centrum Ergonomii Uniwersytetu Michigan w 1988 r. oraz Paulę Hinnen i Stephana Konza z Wydziału Inżynierii Przemysłowej Uniwersytetu Stanowego Kansas w 1994 r. podkreślały różnice pomiędzy staniem na posadzkach twardych i miękkich. Wnioski z obu badań były zgodne: maty mają znaczny wpływ na zmęczenie i komfort w różnych częściach ciała.
Niedawne badania przeprowadzone przez prof. dr Redha Taiara (2011) z Uniwersytetu w Reims (Francja) pokazały wpływ stosowania mat ergonomicznych na mechanikę ludzkiego ciała w środowisku pracy. Obserwując pracowników i mierząc nacisk stóp u osób pozostających przez długi czas w pozycji stojącej, prof. Taiar był w stanie zidentyfikować dwie przyczyny zmęczenia i opracować dwutorowe podejście do zwalczania zaburzeń mięśniowo-szkieletowych związanych z długim pozostawaniem w pozycji stojącej.
Pierwsza przyczyna zmęczenia: włókna „kopciuszki”
Skutki długotrwałego stania na poziomie mięśniowo-szkieletowym rozpoczynają się od „szkolenia” mięśni. Aby ciało pozostawało w pozycji pionowej, czyli stojącej mięsnie zostały automatycznie wyszkolone. Taka pionowa postawa jest zakorzeniona w naszym układzie nerwowomięśniowym i za każdym razem wykorzystujemy wówczas te same mięśnie i to nieświadomie. Automatyczne działanie mięśni zapisane jest w naszym mózgu i realizowane systematycznie. Włókna mięśniowe biorące udział w tych czynnościach zwane są także włóknami „kopciuszkami”, ponieważ będą pracować nawet, kiedy są zmęczone… Jest to początek problemów mięśniowo-szkieletowych (ból, przykurcze, zapalenie ścięgien…).
Druga przyczyna zmęczenia: brak równowagi
Poza zbyt częstym używaniem tych samych mięśni, kiedy w układzie brak równowagi, mięśnie muszą pracować ciężej w jej poszukiwaniu i krótki czas ich reakcji utrzymywany jest kosztem energii (zmęczenie). Aby utrzymać pozycję pionową trzeba posiadać dobrze dopasowaną równowagę postawy, co zmniejsza ilość patologii i ich konsekwencji w codziennym życiu. Krótko mówiąc, aby odzyskać równowagę pomiędzy szybką reakcją a oszczędzaniem energii, trzeba zdać sobie sprawę z różnych nacisków stopy na podłoże i z najbardziej odpowiedniego działania mięśni (od stóp do głów). Prof. Taiar podkreślił, że „bez maty występuje dysfunkcja w równowadze ciała, która może spowodować patologie, których rozwój przyspiesza wykonywanie cały czas tych samych czynności”. Taka nierównowaga jest bardzo niebezpieczna dla organizmu. Stosowanie mat przeciwzmęczeniowych umożliwia uzyskanie właściwej równowagi i równego rozdziału wagi ciała na prawą i lewą nogę.
Dwie przyczyny: dwutorowe rozwiązanie
Z tego powodu Taiar zaleca dwutorowe podejście do zmniejszania zmęczenia. Po pierwsze, pracownik musi zmieniać nacisk stopy, aby poprawić pozycję stojącą. To odgórne podejście pomaga eliminować narastanie punktów nacisku na stopę włókna „kopciuszki”). W tym celu radzi pracownikom regularnie zmieniać punkty nacisku w bucie. Po drugie, stosowanie mat przeciwzmęczeniowych wykonanych z najnowszych materiałów. To oddolne podejście pomaga eliminować punkty nacisku od posadzki poprzez równy rozkład wagi. Maty przeciwzmęczeniowe korygują równowagę i przywracają równy rozkład wagi ciała na prawą i lewą nogę Maty przeciwzmęczeniowe to połączenie ergonomicznego wzoru i amortyzującego podłoża, które równo rozkłada wagę ciała oraz stymuluje mikroruchy stóp minimalizując zastoje krwi w nogach. Badania prof. Taiara potwierdzają, że stosowanie mat przeciwzmęczeniowych powoduje znaczne zmniejszenie bólu.
Potwierdzenie od pracowników
W badaniach wykorzystano także informacje uzyskane od pracowników, którzy porównywali pracę na macie przeciwzmęczeniowej oraz bezpośrednio na twardym podłożu i zapisywali poziom komfortu i zmęczenia po każdej godzinie pracy podczas ośmiogodzinnej zmiany. Jeden pracownik skomentował: „Mniejszy poziom zmęczenia w nogach na koniec dnia, mniej problemów z mięśniami i stawami, lepsze pochłanianie wagi”. Prof. dr Redha Taiar jest ekspertem w dziedzinie biomechaniki, czynności ruchowych człowieka, kinematycznej i kinetycznej analizy technologii biomedycznych.
Chętnie odpowiemy na wszystkie pytania:
tel. +48 600 000 306
mail: kontakt@4safety.pl
